به نقل از «ایران اکونومیست»

در پشت پرده بندر «ترکمن‌باشی» چه می‌گذرد؟

تاریخ انتشار: ۱۵ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۴۴۶۱۲

در زمانه‌ای به سر می‌بریم که جنگ کریدوری و رقابت زیرساختی از مهم‌ترین کلان‌روندهای کنونی در جهان است. با این حال عدم فهم ژئوپلتیک راه و پرهیز از کاربست دیپلماسی راه از سوی تصمیم‌گیرندگان باعث دورزدن کشور توسط کریدورهای منطقه‌ای و در نتیجه، فرسایش ژئوپلتیک ایران شده‌ است.

به گزارش ایران اکونومیست، آرش رئیسی‌نژاد، استاد دانشگاه تهران، در رشته‌توئیتی نوشت: «اینجا بندر ترکمن‌باشی است؛ بزرگ‌ترین بندر زیر سطح دریا با مساحت ۱.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

۳۸۵ میلیون متر مربع با هدف بارگیری ۲۶ میلیون تن کالا. این بندر با سرمایه‌گذاری ۱.۵ میلیارد دلاری شرکت ترکیه‌ای چالیک‌هلدینگ توسعه یافته و البته شرکت‌های چینی‌ نیز در این پروژه سرمایه‌گذاری کرده‌اند. داستان چیست؟

این بندر پیوندگاه کریدور لاجورد و کریدور ترنس‌کاسپین است. کریدور لاجورد یا کریدور لاپیس لازولی در کنار خط لوله تاپی و انتقال برق آسیای میانه - آسیای جنوبی CASA1000 میراث ابتکار عمل جاده ابریشم نوین NSRI آمریکاست که افغانستان را به ترکمنستان قفقاز، ترکیه و اروپا وصل می‌کند.

کریدور ترنس‌کاسپین از گذرگاه مرز چین با قرقیزستان آغاز می‌شود و با گذر از بندر ترکمن‌باشی به بندر باکو می‌رسد. در اینجا به تفلیس و قارص می‌رسد و در مسیری شرقی - غربی به استانبول و سپس اروپای جنوبی وصل می‌شود. اینجاست که سرمایه‌گذاری هنگفت آنکارا در بندر ترکمن‌باشی معنا می‌یابد.

این همه داستان نیست. بنادر قزاقستانی آکتائو و بندر کوریک ۲۵ درصد از مجموع عملکرد بنادر دریای کاسپین را در دست دارند. آکتائو (شوچنکو سابق) با سرمایه‌گذاری بیش از ۳۰ میلیارد دلار و ظرفیت ۲۶ میلیون تن قطب صادرات و واردات این کشور است. کوریک نیز ظرفیت ۴ میلیون تن دارد.

این بنادر پایانه کریدور میانی هستند. این کریدور از خورگوس آغاز می‌شود و آسیای مرکزی را به قفقاز و ترکیه و سپس اروپای جنوبی وصل می‌کند. قطار باری این مسیر را طی مدت دوازده روز می‌پیماید و زمان لازم برای انجام‌دادن تمامی تشریفات گمرکی در مسیر کریدور نهایتاً سه ساعت اعلام شده ‌است.

خورگوس در مرز چین و قزاقستان، جایی که آن را «روتردام آینده» و «نقطۀ اوراسیایی دسترس‌ناپذیری» می‌نامند، مهم‌ترین نماد بندر خشک است. کلان‌طرح تزانزیتی قزاقستان، مسیر روشن، درهم‌تنیده با BRI است؛ به گونه‌ای که قزاق‌ها به‌ شوخی می‌گویند که کشورشان قصد دارد «بند» کمربند چین باشد.

ترکیب دو کریدور ترنس‌کاسپین و کریدور میانی را ‌باید در راه‌ کمربند بایرام ترکیه دید. این مفهوم به محور آسیای میانه - قفقاز - ترکیه - بالکان اشاره دارد که بر پایۀ نفوذ زبانی - فرهنگی آنکارا در این مناطق خواهد بود. کمربند بایرام مهم‌ترین نماد مفهوم استراتژیک «سیب سرخ» نیز است.

این مفهوم مهم‌ترین نماد توسعه‌طلبی ترکیه از طریق اتحاد ترک‌تباران از بالکان تا آسیای میانه و سین‌کیانگ اشاره دارد. دخالت‌های نظامی ترکیه در لیبی، قبرس، سوریه، عراق، آذربایجان و مدیترانۀ شرقی در کنار شورای ترک یا «شورای همکاری کشورهای ترک‌زبان» را باید بر پایۀ چنین مفهومی نگریست.

این کریدورها از دریای کاسپین به بندر باکو با سه پایانه و هفده پست اسکله و همچنین بندرگاه نوین الات و ایستگاه نفتی در دیوبند و سنگچال دسترسی دارند. خطوط لوله زیر سطح دریا امکان صادرات میدان نفتی تنگیز قزاقستان و میدان گازی سرخس ترکمنستان به اروپا و دریای مدیترانه را فراهم می‌کند.

مسیر قفقازی این دو کریدور شامل خطوط مواصلاتی سه‌گانه است: مسیر ترانزیتی باکو - تفلیس - قارص BTK، خط لولۀ گاز طبیعی قفقاز جنوبی SCP و خط لولۀ نفت باکو - تفلیس - جیحان BTC که با سرمایه‌گذاری بریتیش پترولیوم راه‌اندازی شد. اینجاست که باید اهمیت خطر سهمگین کریدور زنگزور را دید.

در زمانه‌ای به سر می‌بریم که جنگ کریدوری و رقابت زیرساختی از مهم‌ترین کلان‌روندهای کنونی در جهان است. با این حال عدم فهم ژئوپلتیک راه و پرهیز از کاربست دیپلماسی راه از سوی تصمیم‌گیرندگان باعث دورزدن کشور توسط کریدورهای منطقه‌ای و در نتیجه، فرسایش ژئوپلتیک ایران شده‌ است.»

 

منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: شورای همکاری کشورهای ترک زبان

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: شورای همکاری کشورهای ترک زبان سرمایه گذاری ترکمن باشی مهم ترین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۴۴۶۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آینده بورس در چند پرده

نوسان نماگر‌های بورسی همچنان ادامه دارد؛ اما هنوز نمی‌توان با قدرت در زمینه خروج بازار سهام از فراز و فرود فرسایشی ۲۶ روزه ۱۴۰۳ سخن گفت.

به گزارش دنیای اقتصاد، بورس تهران هنوز نتوانسته مسیر واقعی خود را به رخ سهامداران بکشد. نخست به این دلیل که هرگاه در مسیر صعودی قرار گرفته برخی از دست انداز‌ها مانع از پایداری در مسیر صعودی شده است. از ریسک‌های بیرونی و بی اعتمادی حاکم بر بازار گرفته تا گره قیمت‌گذاری دستوری که مانند دیواری سد راه ورود پول به بورس شده است. طبیعتا در چنین شرایطی نمی‌توان انتظار داشت بازار سهام کارکرد‌های طبیعی خود را پیاده کند. بررسی عملکرد بورس بعد از مرداد ۹۹ نشان می‌دهد؛ عوامل مذکور باعث شده تا سهامداران نوپا انگیزه جدی برای ورود به تالارشیشه‌ای نداشته باشند.

بازار سهام در سال‌های اخیر مصائب زیادی را متحمل شده است؛ از افزایش نرخ بهره و مصوبات گاه و بیگاه در خصوص قیمت فروش بنگاه‌های تولیدی همگی عواملی بودند که توانستند کارکرد‌های بازار سهام را مختل کنند. علاوه بر این موضوعات بورس ۱۴۰۳ را با پس لرزه‌های تنش‌های سیاسی کشور آغاز کرد.

بررسی‌ها حکایت از آن دارد که از ابتدای ۱۴۰۳ شاخص سهام ۱۴ روز مثبت و ۱۲ روز منفی را پشت سرگذاشته است. این در حالی است که بر اساس پیش‌بینی کارشناسان بورسی، بازار نماگر‌های سهامی می‌توانستند فروردین جذابی را رقم بزنند. اما بر اساس آنچه گفته شد؛ عوامل مختلفی دست به دست هم دادند تا بازار سهام عملکردی بهتر از حدود ۳ درصدی کسب نکند. اما دماسنج اصلی بورس با توجه به اینکه در هفته دوم اردیبهشت متزلزل ظاهر شد؛ مجددا با تردید‌های جدیدی محاصره شده است.

از واقعیات تا انتظارات

اما بازار سهام سومین هفته معاملاتی اردیبهشت را با یک روز کاری کمتر چگونه پشت سر خواهد گذاشت؟ در همین رابطه محمد غفوری کارشناس بازار سرمایه، ضمن اشاره به وضعیت بازار سهام اظهار کرد: اکنون سرمایه‌گذاران با ابهامات بی‌شماری در مورد روند بازار سهام مواجه هستند. آیا قیمت‌گذاری دستوری باز هم می‌تواند بازار سهام را تهدید کند؟ مباحث مرتبط با مالیات به کجا ختم می‌شود؟ آیا سیاستگذار برای جبران کسری خود ممکن است بورس را دستاویز مشکل خود کند؟ این پرسش‌ها عملا نشان می‌دهد؛ بدون شک تمامی فعالان بازار سهام در این روز‌ها به جای تمرکز بر تحلیل‌های بنیادی با مجموعه‌ای از بلاتکلیفی‌ها دست به گریبان هستند.

در هفته‌ای که گذشت حال و روز قیمت‌ها در بازار سرمایه خوب نبود. در طول این هفته بسیاری از نماد‌های بازار و کوچک در مدار نزولی حرکت کردند. گام برداشتن در این مسیر تاثیر بسزایی بر ذهنیت فعالان خرد بازار سهام نسبت به رونق معاملات روز‌های آتی گذاشته است. یکی از موضوعات مهم که باعث شده تا بازار با خروج ۴۵۷۲میلیارد تومانی پول مواجه باشد دقیقا به بلاتکلیفی‌های حاکم بر بازار بازمی‌گردد.

در واقع معلق ماندن سرنوشت بازار‌های موازی و چشم‌انداز مبهم وضعیت سیاسی کشور همراه با ریسک‌های قانونی منجر به تداوم بی‌اعتمادی سهامداران به بورس شده است. بر این اساس انتظار می‌رود که بورس در هفته جاری متاثر از این موضوعات به روند فرسایشی خود ادامه دهد. اما به طور کلی سناریو‌های مختلفی برای روند آینده بازار سهام می‌توان تعریف کرد که نقش ریسک‌های سیاسی را در سناریو‌های مختلف نباید نادیده گرفت.

به گفته این کارشناس وقتی وضعیت متغیر‌های اثرگذار بر بورس مجهول است؛ نمی‎ توان انتظار رونق بورس همراه با آرامش را داشت. اما با همه این اوصاف دو سناریوی بورسی قابل تامل است. اگر بخواهیم شاخص از منظر قیمتی بازار را مورد بررسی قرار دهیم، وضعیت‌های رکودی بازار طی سال‌های ۸۳، ۹۲و ۹۹ نشان می‌دهد هرگاه بازار توانسته بالای سقف شرایط رکودی این سال‌ها تثبیت شود، هیچ وقت زیر محدوده‌ای که توانسته سقف دوره رکودی خود را بشکند، نوسان نداده است.

به بیانی دیگر بازار تا زمانی که بالای سقف شکسته شده خود قرار دارد وارد وضعیت انباشت شده است. در چنین وضعیتی سهامداران حقوقی به بازار ورود پیدا کرده اند. دوران رکودی هم می‌تواند با ورود سرمایه‌گذاران بزرگ که عمدتا حقوقی هستند گره بخورد. اما یکی از موضوعات قابل تامل در این است که تجربه بازار سهام در زمان نزدیک به انتخابات ریاست جمهوری نشان می‌دهد که معمولا ۸-۷ماه قبل از انتخابات دوره دوم ریاست جمهوری رشد بازار رقم خورده است.

با قرار گرفتن در چنین شرایطی می‌توان امید داشت که موتور محرک بورس استارت بخورد و فضای مطلوب‌تری را در بازار سرمایه مشاهده کنیم. اما در کوتاه‌مدت بازارسهام را چه می‌شود؟ بورس تا زمانی که از منظر ارزش معاملات بالای سطح ۶ هزار میلیارد تومان تثبیت نشود؛ سیگنالی مبتنی بر آغاز روند صعودی مخابره نخواهد شد.

البته این مهم منوط به این است که افزایش ارزش معاملات خرد پایدار باشد. بار‌ها دیده شده است که ارزش معاملات خرد به صورت مقطعی و روزانه جهش یافته است، اما به دلیل اینکه پایداری در این مسیر نشان نداده است مجددا به سطوح پایین سقوط کرده است. در هفته گذشته میانگین ارزش معاملات خرد عدد ۳۲۹۱ میلیارد تومان را ثبت کرد که کاهش ۲۶درصدی را نسبت به هفته اول اردیبهشت نشان می‌دهد. وضعیت فوق گویای این است که شرایط کنونی نمی‌تواند نوید‌بخش ورود پول قدرتمند در کوتاه‌مدت به بازار سهام باشد.

افت قابل توجه ارزش معاملات زنگ خطری برای تداوم روند منفی بازار محسوب می‌شود از این رو به نظر می‌رسد که در روز‌های پیش رو احتمالا همچنان فضا برای سرمایه‌گذاری جذاب نباشد. در شرایط کنونی شاید بتوان یکی از دلایل مهم بی‌رغبتی ورود پول را در ارزش معاملات زیر ۶ هزار میلیارد تومانی یافت.

این کارشناس افزود: واقعیت بورس با آنچه از شاخص کل برداشت می‌شود بسیار متفاوت است. شاخص سهام آنچه در بطن بازار در حال رخ دادن است؛ را نشان نمی‌دهد که ضعف بزرگی محسوب می‌شود. به همین دلیل به جای شاخص کل باید وضعیت ارزش معاملات خرد را در نظر گرفت. با توجه به شرایط این سنجه آماری باید انتظارات از بورس را تعدیل کرد. اما قیمت‌ها با توجه به سودسازی و ارزندگی در محدوده ارزنده‌ای قرار دارد. سرمایه‌گذاران می‌توانند با نگاه حداقل یکساله به بورس اعتماد کنند. دلیل این رویداد همان‌طور که در سطور قبل توضیح داده شد به عملکرد ضعیف در بورس منجر شده است. آن هم در شرایطی که افق روشنی پیش روی بازار سهام نیست. برآیند رفتار سهامداران نشان‌دهنده این واقعیت است که سرمایه‌گذاران بازار پرریسک سهام را فضای مناسبی برای سرمایه‌گذاری تلقی نمی‌کنند.

برخی از کارشناسان بازار سرمایه نیز بر این باورند که بازگشت بورس به رونق با توجه به ابهامات کنونی و شرایط واقعی بازار‌ها سناریوی ساده انگارانه‌ای است. بورس تهران نیز از آنجا که به مانند هر بازار مالی دیگر از اخبار و رویداد‌های مختلفی اثر می‌پذیرد نسبت به اخبار و وقایع گوناگون واکنش‌های گوناگونی را بروز می‌دهد. به این ترتیب این بازار هم دستخوش نوسانات گوناگونی است و ورود و خروج پول را به شرایط اثرگذار وابسته می‌کند.